Bitirme (Besleyici) Kolonileri

 Bitirme kolonileri analı veya anasız olarak düzenlenebilir. Fakat daha çok analı bitirme kolonileri kullanılır. Çünkü anasız bitirme kolonilerinin sürekli kullanımı ekonomik olmamakta ve 3-4 günde bir genç arı ve/veya çıkmak üzere olan yavru takviyesini gerektirmektedir. Diğer taraftan analı bitirme kolonilerinde ise koloninin oğul verme tehlikesi bulunmaktadır. Analı bir bitirme kolonisi 2-3 katlı güçlü bir koloni olmalı ve ana arı, ana arı ızgarası ile alt kata hapsedilmelidir. Bakıcı arıların aşılama çerçevesi civarında tutulabilmesi için, ana arı ızgarası üzerine konan ballık içerisine aşılama çerçevesi ile birlikte gelişmekte olan açık yavrulu petekler yerleştirilmelidir. Analı bitirme kolonisinde ballıktaki çerçevelerin düzenlenmesi şu şekilde yapılmalıdır: Ballı Çerçeve-Yaşlı Larvalı Çerçeve-Polenli Çerçeve-Aşılama Çerçeveleri-Çok Genç Larvalı Çerçeve-Polenli Çerçeve-Kapalı Yavrulu Çerçeve-Ballı Çerçeve. Aynı koloniye ilerleyen günlerde II. ve III. aşılama çerçeveleri de verilecekse o zaman yapılacak yeni düzenleme şöyle olmalıdır: Ballı Çerçeve-I.Aşılama Çerçevesi-Kapalı Yavrulu Çerçeve-II.Aşılama 32 ARICILIK ÜZERİNE BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR Çerçevesi-Çok Genç Larvalı Çerçeve-III.Aşılama Çerçevesi-Polenli Çerçeve-Yaşlı Larvalı Çerçeve-Ballı Çerçeve. Kapanmış ana arı memeleri, ana arıların kuluçkadan çıkışına 1-2 gün kala besleyici ya da bitirme kolonilerinden alınarak, çiftleştirme kutularına veya çiftleştirme kolonilerine (ruşet) verilebileceği gibi; tek tek kafeslenip çok sayıdaki kafes boş bir çerçeveye yerleştirildikten sonra çıkışa kadar inkübatör koloni adı verilen genç arılı ve güçlü bir kolonide tutulabilir. Oğul vermeyi önlemek için inkübatör koloni anasız olmalıdır. İnkübatör koloni devamlı yemlenmeli ve sürekli kullanılabilmeleri için haftada bir genç larva, kapalı yavru veya genç arı takviyesi yapılmalıdır. (Şekil 10, Şekil 11). Şekil 10. Besleyici koloniden alınan olgunlaşmış ana memeleri 33 Şekil 11. Ana arıların bankalanması (Foto: B. Yılmaz, A. Tutar- TKV). 34 ARICILIK ÜZERİNE BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR 3.5. Ana Memelerinin Çiftleştirme Kolonilerine/ Kutularına Verilmesi Olgunlaşan ana memeleri için inkübatör koloni kullanılmamış ise, aşılamadan 10 gün sonra (çıkışa 1-2 gün kala) besleyici koloniden veya inkübatör koloniden alınan ana memeleri herbiri bir çiftleştirme kutusu’na ya da çiftleştirme kovanı’na (ruşet) verilir. Çiftleştirme kutusu ya da kovanları nukleus olarak da tanımlanmaktadır. Çiftleştirme kutuları, olgun ana arı memelerinin verildiği küçük kovancıklardır. Aynı amaçla kullanılan çiftleştirme kovanları ise, standart boyutta bir kovan gövdesinin 2-4 bölmeye ayrılmasıyla hazırlanır. Nukleuslar, plâstik, ahşap veya strafordan yapılabilmektedir. Ana arılar, kuluçkadan çıkarak açık havada birkaç erkek arıyla çiftleşmesini yaptıktan sonra geri dönüp nukleuslarda yumurtlamaya başlarlar (Şekil 12, Şekil 13). Nukleuslar, genellikle bir çerçeve çıkmak üzere olan kapalı yavrulu petek, bir çerçeve ballı-polenli petek ve bir çerçeve de kabartılmış petek içermektedir. Petekler üzerine en az bir çerçeve genç işçi arı silkelenmeli ve şeker şurubu ve polenli kekle beslenme yapılmalıdır. Her bir ana arı memesi, yemleme yapılmakta olan çiftleştirme kovan veya kutusunda arılı ve yavrulu bir peteğin ortasına ve bitirme kolonisinden alındığı pozisyonda tutturulur. Ana memeleri alınırken sarsılmamalı, silkelenmemeli ve pozisyonu değiştirilmemelidir. Aksi halde silkelenen, yan yatırılan ya da baş aşağı tutulan yüksüklerdeki ana arıların bacak ve kanatlarında şekil bozuklukları meydana gelecek veya ana arı pupa dönemindeyken yüksük içinde ölecektir. 35 Şekil 12. Kapalı ana arı memeleri çiftleştirme kutuları veya ruşetlere verilmelidir (Foto: M. M. Cengiz). Şekil 13. Ana arı memelerinin verildiği ruşetler (Foto: M.M.Cengiz).