Günümüz yatırım araçları arasında popülerliği ve çekiciliği, Türk yatırımcılar açısından en az olan hisse senetleridir. Anlık fiyat görme ve likiditesi bol olma imkanları ile konut yatırımından, olumsuz algı ve tecrübeler sebebiyle de döviz ve altın yatırımlarından negatif ayrışmaktadır; ancak sayılan sebepler hisse senedi yatırımdan uzak durmaya sebebiyet vermemelidir. Tersine göreceli likidite bolluğu ve çeşitlilik imkanı hisse senedinde fırsata çevrilip, kısa dönemli tecrübeler yerine uzun dönemli yaklaşılarak daha iyi getiriler elde edilebilmektedir.
Hisse senedine yatırım yapanların çoğunluğunu etkileyen ilk etken anlık fiyat değişikliklerine verilen aceleci tepki ile kısa vadeli yatırım yapmaktır. Fiyat değişimlerinde meydana gelen düşerken kırmızı, yükselirken ise yeşil renklendirmeleri herhangi bir platform (Bloomberg, Matriks, Foreks) üzerinden günlük takip edenler bilir. Bu renkli sunumun size herhangi bir faydasının olmadığı; tersine alım-satım miktarının artmasını isteyen borsaların, bahsi geçen platformların, aracı kurumların, finansa odaklı TV kanalları-çalışanları ve her şeyi bildiğini zanneden yorumculara yaramaktadır.
Altta sunulan iki videoyu izlediğinizde ışık saçanın sizin dikkatinizi daha çok çektiğine neredeyse eminim. Fiyat değişimlerinde uygulanan ışıklandırma taktiğiyle beraber platformlar sizi - çoğu çöp olan - haber bombardımanına da tutarlar. Sunulan taktikler ile yatırımcı 'Hareket etmezsem bir şeyler elimden kaçacak.' düşüncesini kapılır veya var olmayan ilişkilendirmeler kurmaktadır. Bu yalnızca finans platformlarında değil cep telefonlarında da, gün geçtikçe daha saçma şeyler için, ışık yanıp söndürerek uygulanmaktadır. Kısacası evrimsel açıdan kaçan yemeğin öneminin artık azaldığının farkına varsak da henüz tepkilerimiz 21. yüzyıl gerçeklerine adapte olamamıştır.
Anlık fiyat görme ile beraberinde sağlanan likidite sonucu yapılan kısa vadeli al-sat stratejisinin olasılık olarak uzun döneme göre neden daha zor ve yorucu olduğunu Nasim Taleb'in 'Fooled by Randomness' kitabında sunmuş olduğu aşağıdaki tablo çok açıklayıcıdır.
Seçilen varsayımlar ile senede bir defa portföyünüze veya yatırımlarınıza baktığınız durumda 10 senede yalnızca bir defa üzüleceğiniz bir tablo ile karşılaşılırken, her saat bakıldığında üzücü bir tablo ile karşılaşma, yapmamanız gereken bir tepki verme ve yıpranma olasılığınız bir hayli artmaktadır. Bu sebepten ötürü mezarında yatan ölü yatırımcı, yaşayan çoğu kısa dönemli yatırımcılardan daha iyi performans gösterebilmektedir (portföyüne hem de hiç bakmıyor.)
Bahsedilen platformlar üzerinden Türk halkının yoğun olarak tercih ettiği altın ve döviz kurlarını da aynı şekilde görmek mümkündür; ancak al-sat yaparak bu yatırım araçlarında da sürdürülebilir kar elde etmek imkansıza yakındır. 2017 3. çeyrek rakamlarına göre döviz al-sat yapan hesapların %71'i zararda iken, yalnızca %29'u kardadır. Bu rakamlardan emin olabileceğiniz tek şey bu senenin kazanan %29'unun seneye farklı kişilerden oluşacağıdır.
Kısa dönemli altın ve döviz yatırımda oluşan başarısızlığa rağmen altın, döviz ve konuta yatırım yapanlar, hisse senedi yatırımı yapanların çoğunluğunun başaramadığı, uzun dönemli bakabilme stratejisini uygulayabilmektedir. Hisse senedi açısından uzun dönemli yatırım yapılmamasının belki de daha önemli olan nedenleri olarak geçmiş dönemde ve günümüzde devam eden mağduriyetler, negatif algı, kültür ve son dönemlerde alternatif yatırım araçlarına göre negatif performans sayılabilir.
Belli hisse senedine yatırım yapmış olduğumuz şirketlerde, firma iflası veya dolandırma sebebiyle mağduriyetler olmaya devam ediyor mu? Kesinlikle.. Ancak bu durum yalnizca hisse senedine has bir durum değil; topraktan konut yatirimi veya şirket kurma durumunda da geçerli bir durumdur. Alternatif yatırım araçlarına göre son dönemlerde BIST endesklerinin kötü performansı olduğu da doğrudur; ancak bu her dönem veya hep böyle olacaktır diye genelleme yapmamıza sebebiyet vermemelidir. Emin olun hisse senetlerinde yaşanan uzun süreli gerilemeler eninde sonunda konut fiyatlarını da aşağı çekecektir. Yalnızca fiyat şeffalığının ve likiditenin az oluşu bu tepkiyi geciktirmektedir.
Geriye yıkılması en zor olan kültürel ve negatif algı meselesi kalmaktadır. Kültürel olarak ev yatırımının enflasyona karşı 'uzun dönemde korur' düşüncesi ile 'yastık altı yatırımın' vazgeçilmezi altından, uzun dönemde verimlilik artışından en çok yararlanan hisse yatırımına kayma yaşanması için 'konut fiyatları hiçbir zaman düşmez' düşüncesinin bir konut krizi ile yıkılması ve '1 Milyon Dolar'ın olsa ne yapardın?' sorusundaki Dolar'ın artık TL ile değiştirilebilmesi gerekiyor.
Sonuç olarak kısa dönemde, hangi yatırım aracı olursa olsun, sürdürülebilir kazanç edilemediği kanıtlanmış bir durumdur. Hisse senedinde sunulan likidite ve fiyat şeffaflığı durumunu portföyünüzü daha az sıklıkla kontrol ederek avantaja çevirebilirsiniz. Elinizin altında çok önemli, rekabet avantajı olan, farklı sektörlerden şirketler bulunmaktadır. Son dönemde alternatif yatırım araçlarına göre kötü performans göstermiş olsa bile, doğru hisse senedi seçimi veya sepetine yatırım ,verimlilikten en çok yararlanan yatırım aracı olmasından ötürü, sizi enflasyona karşı, algının tersine, en iyi şekilde koruyacaktır.
Soru: Koç Holding'in durumunun iyi olması sonucu işçilerine iyi maaş vermesi mi konut fiyatlarını yükseltir? Yoksa konut fiyatlarının yükselmesi mi Koç Holding'i iyi duruma getirir?
Hisse senedine yatırım yapanların çoğunluğunu etkileyen ilk etken anlık fiyat değişikliklerine verilen aceleci tepki ile kısa vadeli yatırım yapmaktır. Fiyat değişimlerinde meydana gelen düşerken kırmızı, yükselirken ise yeşil renklendirmeleri herhangi bir platform (Bloomberg, Matriks, Foreks) üzerinden günlük takip edenler bilir. Bu renkli sunumun size herhangi bir faydasının olmadığı; tersine alım-satım miktarının artmasını isteyen borsaların, bahsi geçen platformların, aracı kurumların, finansa odaklı TV kanalları-çalışanları ve her şeyi bildiğini zanneden yorumculara yaramaktadır.
Altta sunulan iki videoyu izlediğinizde ışık saçanın sizin dikkatinizi daha çok çektiğine neredeyse eminim. Fiyat değişimlerinde uygulanan ışıklandırma taktiğiyle beraber platformlar sizi - çoğu çöp olan - haber bombardımanına da tutarlar. Sunulan taktikler ile yatırımcı 'Hareket etmezsem bir şeyler elimden kaçacak.' düşüncesini kapılır veya var olmayan ilişkilendirmeler kurmaktadır. Bu yalnızca finans platformlarında değil cep telefonlarında da, gün geçtikçe daha saçma şeyler için, ışık yanıp söndürerek uygulanmaktadır. Kısacası evrimsel açıdan kaçan yemeğin öneminin artık azaldığının farkına varsak da henüz tepkilerimiz 21. yüzyıl gerçeklerine adapte olamamıştır.
Anlık fiyat görme ile beraberinde sağlanan likidite sonucu yapılan kısa vadeli al-sat stratejisinin olasılık olarak uzun döneme göre neden daha zor ve yorucu olduğunu Nasim Taleb'in 'Fooled by Randomness' kitabında sunmuş olduğu aşağıdaki tablo çok açıklayıcıdır.
Seçilen varsayımlar ile senede bir defa portföyünüze veya yatırımlarınıza baktığınız durumda 10 senede yalnızca bir defa üzüleceğiniz bir tablo ile karşılaşılırken, her saat bakıldığında üzücü bir tablo ile karşılaşma, yapmamanız gereken bir tepki verme ve yıpranma olasılığınız bir hayli artmaktadır. Bu sebepten ötürü mezarında yatan ölü yatırımcı, yaşayan çoğu kısa dönemli yatırımcılardan daha iyi performans gösterebilmektedir (portföyüne hem de hiç bakmıyor.)
Bahsedilen platformlar üzerinden Türk halkının yoğun olarak tercih ettiği altın ve döviz kurlarını da aynı şekilde görmek mümkündür; ancak al-sat yaparak bu yatırım araçlarında da sürdürülebilir kar elde etmek imkansıza yakındır. 2017 3. çeyrek rakamlarına göre döviz al-sat yapan hesapların %71'i zararda iken, yalnızca %29'u kardadır. Bu rakamlardan emin olabileceğiniz tek şey bu senenin kazanan %29'unun seneye farklı kişilerden oluşacağıdır.
Kısa dönemli altın ve döviz yatırımda oluşan başarısızlığa rağmen altın, döviz ve konuta yatırım yapanlar, hisse senedi yatırımı yapanların çoğunluğunun başaramadığı, uzun dönemli bakabilme stratejisini uygulayabilmektedir. Hisse senedi açısından uzun dönemli yatırım yapılmamasının belki de daha önemli olan nedenleri olarak geçmiş dönemde ve günümüzde devam eden mağduriyetler, negatif algı, kültür ve son dönemlerde alternatif yatırım araçlarına göre negatif performans sayılabilir.
Belli hisse senedine yatırım yapmış olduğumuz şirketlerde, firma iflası veya dolandırma sebebiyle mağduriyetler olmaya devam ediyor mu? Kesinlikle.. Ancak bu durum yalnizca hisse senedine has bir durum değil; topraktan konut yatirimi veya şirket kurma durumunda da geçerli bir durumdur. Alternatif yatırım araçlarına göre son dönemlerde BIST endesklerinin kötü performansı olduğu da doğrudur; ancak bu her dönem veya hep böyle olacaktır diye genelleme yapmamıza sebebiyet vermemelidir. Emin olun hisse senetlerinde yaşanan uzun süreli gerilemeler eninde sonunda konut fiyatlarını da aşağı çekecektir. Yalnızca fiyat şeffalığının ve likiditenin az oluşu bu tepkiyi geciktirmektedir.
Geriye yıkılması en zor olan kültürel ve negatif algı meselesi kalmaktadır. Kültürel olarak ev yatırımının enflasyona karşı 'uzun dönemde korur' düşüncesi ile 'yastık altı yatırımın' vazgeçilmezi altından, uzun dönemde verimlilik artışından en çok yararlanan hisse yatırımına kayma yaşanması için 'konut fiyatları hiçbir zaman düşmez' düşüncesinin bir konut krizi ile yıkılması ve '1 Milyon Dolar'ın olsa ne yapardın?' sorusundaki Dolar'ın artık TL ile değiştirilebilmesi gerekiyor.
Sonuç olarak kısa dönemde, hangi yatırım aracı olursa olsun, sürdürülebilir kazanç edilemediği kanıtlanmış bir durumdur. Hisse senedinde sunulan likidite ve fiyat şeffaflığı durumunu portföyünüzü daha az sıklıkla kontrol ederek avantaja çevirebilirsiniz. Elinizin altında çok önemli, rekabet avantajı olan, farklı sektörlerden şirketler bulunmaktadır. Son dönemde alternatif yatırım araçlarına göre kötü performans göstermiş olsa bile, doğru hisse senedi seçimi veya sepetine yatırım ,verimlilikten en çok yararlanan yatırım aracı olmasından ötürü, sizi enflasyona karşı, algının tersine, en iyi şekilde koruyacaktır.
Soru: Koç Holding'in durumunun iyi olması sonucu işçilerine iyi maaş vermesi mi konut fiyatlarını yükseltir? Yoksa konut fiyatlarının yükselmesi mi Koç Holding'i iyi duruma getirir?
0 yorum: